Jak najwcześniejsze zdiagnozowanie wady postawy u dzieci jest podstawą skutecznej i efektywnej terapii. To rodzice zazwyczaj jako pierwsi dostrzegają niepokojące objawy u swoich pociech. Najczęściej opiekunowie zgłaszają się z dziećmi skarżąc się na „odstające łopatki, koślawe nóżki, garbienie się”.
Aż 80% dzieci i młodzieży ma wadę postawy. Podczas zniekształcenia ciała dochodzi do zmian czynnościowych. Początkowo jedne grupy mięśniowe ulegają osłabieniu i rozciągnięciu, jednocześnie w innych dochodzi do wzmocnienia napięcia mięśni i ich skrócenia. W późniejszym etapie następuje powstanie przykurczy (ścięgien, więzadeł oraz mięśni).
Na początek warto wyjaśnić czym jest wada postawy.
Otóż, nie ma jednoznacznej definicji. Określa się jako każde odstępstwo od normy. Kręgosłup stanowi podporę dla całego ciała. Gdy napięcie mięśniowe jest poprawnie zrównoważone, oś ciała zachowana, stawy prawidłowo pracują, plecy są „proste”. Sytuacja zmienia się, gdy któryś z ww. elementów zawodzi.
Najczęściej spotykane wady kręgosłupa to plecy okrągłe, wklęsłe, wklęsło-okrągłe oraz płaskie. Odrębną wadę stanowią skoliozy. Już w wieku przedszkolnym możemy dopatrzyć się u naszych pociech zaburzeń układu ruchu.
Plecy okrągłe charakteryzują się protrakcją (wysunięciem do przodu) barków oraz głowy, rozsuniętymi oraz odstającymi łopatkami, pogłębioną kifozą piersiową. Rodzice zazwyczaj skarżą się na nagminne garbienie się dzieci podczas zabawy, czy odrabiania lekcji.
Plecy wklęsłe charakteryzują się pogłębieniem lordozy lędźwiowej, wypukłym brzuch – osłabione powłoki mięśniowe, zaakcentowaniem przodopochylenia miednicy. Opiekunów niepokoi „duży brzuszek” u ich dzieci, mimo iż są szczupłe.
Plecy okrągło-wklęsłe są połączeniem dwóch wcześniej opisanych wad. Rodzice mogą dostrzec u dzieci pogłębioną kifozę piersiową (tzw. garbienie się), pogłębioną lordozę lędźwiową (wypięte pośladki). Do tego zauważalne jest wypukły brzuszek, głowa oraz barki wysunięte ku przodowi.
Kolejną wadą postawy są plecy płaskie. Dochodzi wtedy do zniesienia krzywizn (brak dostrzegalnej lordozy lędźwiowej oraz kifozy piersiowej). Rodzice najpóźniej dostrzegają opisywaną wadę postawy. Cieszą się, że ich dzieci mają „proste” plecy. Jednak plecy płaskie są poważną wadą postawy. Skutkuje ona zmniejszeniem amortyzacji kręgosłupa. Barki są opuszczone, ustawione ku przodowi. Układ mięśniowy jest słabo ukształtowany. Dzieci sprawiają wrażenie słabszych od rówieśników, wiotkich.
Plecy to nie tylko kręgosłup. Nie zapominajmy również o obręczy barkowej (np. odstające łopatki) i biodrowej, która może być ustawiona asymetrycznie.
Ostrzegawczymi znakami, które powinny zaniepokoić rodzica są m.in. nadmierne garbienie się, barki oraz głowa wysunięta ku przodowi, znacznie wypięty brzuszek, „prosty” kręgosłup bez fizjologicznych krzywizn (lordozy szyjnej oraz lędźwiowej, kifozy piersiowej), asymetryczne ustawienie łopatek, barków oraz miednicy.
Wdrożenie ćwiczeń korekcyjnych może całkowicie zlikwidować zmiany. Jeżeli zostanie to zaniedbane dochodzi do zmian strukturalnych (przykurcze się utrwalają). W tym czasie ćwiczenia korekcyjne pozwalają zapobiec dalszemu rozwojowi wady, jednak całkowita likwidacja wady staje się już nie możliwa (czasem prowadzi do zabiegu chirurgicznego).
Jeżeli zauważyli Państwo u swoich dzieci któreś z powyższych objawów – zapraszamy na konsultacje do fizjoterapeuty specjalizującego się w terapii wad postawy. Dobierze on odpowiednie ćwiczenia dla danego schorzenia. Należy pamiętać, że każda wada jest inna i należy ją rozpatrywać w sposób indywidualny.
Magdalena Żołnik
mgr fizjoterapii
Fizjokids Rehabilitacja dzieci i młodzieży
Tychy, ul. Zaręby 23c
Tel. 798 655 400
fb/Fizjokids